İşten çıkış kodu, işçinin işyerinden ayrılma nedenlerini ve SGK nezdinde istifa eden ya da işten atılan işçinin kimliğini belirtmek için kullanılmaktadır. Yani bu çıkış kodu, SGK tarafından önerilen, çalışanın istifa nedeninin durumunu özetlemek için durumu ifade eden bir kod kullanan bir uygulamadır.
SGK İşten Çıkarma Kodu Ne İşe Yarar?
İşten çıkarma yasası, çalışanlar ve işverenler arasındaki olası anlaşmazlıkları ele alırken yargıya rehberlik eder. Çünkü işveren çıkış kodunu doğrudan SGK’ya bildirmelidir. Örneğin, emekli olma hakkına sahip olan ve dolayısıyla işten ayrılan bir çalışanın SGK çıkış kodu 08 olarak belirlenmelidir. Bu açıdan çalışanın süresiz iş sözleşmesinin fesih kodu 03 koduyla gösterilemez. Çünkü çıkış kodu, hangi tarafın iş sözleşmesini hangi nedenle feshettiğini, sonuç olarak kimin haklı olabileceğini gösterir.
Emeklilik ve istifa örneklerinden elde edilen haklar incelendiğinde, 08 sayılı emeklilik kanunu nedeniyle iş sözleşmesi feshedildiğinde işçi iş sözleşmesini feshederek kıdem tazminatına hak kazanır. Çalışan 03 kodu nedeniyle istifa ederse ve iş sözleşmesi sona ererse, iş sözleşmesi yeniden feshedilir ancak bu kez işçi emeklilik nedeniyle iş sözleşmesinin feshi gibi kıdem tazminatı alamaz. Benzer şekilde kod 29, İş ve İş Kurumu’na (İŞKUR) verilen işsizlik yardımlarını da etkileyecektir. Bilindiği gibi son 3 yıl içinde en az 600 gün sigorta primi ödemiş ve önceki iş sözleşmesinin sona ermesinden önce en az 120 gün aynı işyerinde çalışmış olan bir kişi kendi isteği dışında istifa eder. Bu açıdan fesih tarihinden itibaren 30 gün içinde İŞKUR ile irtibata geçerek işsizlik maaşına başvurabilir.
Kod 29 Nedir?
Kod 29, etik olmayan ve iyi niyet kurallarına aykırı davranıştan kaynaklanan işten çıkarma anlamına gelir. Bu kodun içeriği ahlaksızlık, hırsızlık, saldırı ve taciz gibi konular hakkında ayrıntılı bilgileri içerir. Bu kod ile işten çıkarılmış işçilere kıdem tazminatı, avans ödemeleri veya başka haklar verilmez. Aynı zamanda İşten Çıkarma Yasası kapsamında işsizlik ödeneği sağlanmaz.
Kod 29 Neden İptal Edildi?
SGK, İş Kanunu’nun işverenleri düzenleyen 25. maddesinin 2. fıkrasının ‘Etik ve iyi niyet kurallarına aykırı haller’ başlıklı bölümündeki fiillerin ayrıştırılmasına karar verdi. Bu fıkranın başlığından hareketle, işçinin ahlak dışı bir suç işlediği düşünülerek işine son verildiğine inanılan işçinin yeniden iş bulmakta zorlandığı bilinen bir gerçektir. Zira ilgili fıkralarda işçiler, işverenlerine hakaret etmiş, diğer çalışanlara zorbalık veya tacizde bulunmuş, işe gelmemiş veya görevlerini yapmamışlardır. Başka bir çalışanı taciz eden veya işe gelmeyen çalışan, aynı çıkış kodu ile işverene çıkış bildiriminde bulunmaktadır. Dolayısıyla bu durum iş hayatında sorunlara neden olabilmektedir. SGK bu sorunları bir nebze de olsa çözmek için işten çıkış kodu 29 üzerinde düzenlemeler yapmıştır.
