İş Kazası her bireyin başına gelebilecek bir şeydir. İnsanoğlu hayatını devam ettirebilmesi için çalışması ve para kazanması gerekmektedir. İnsan doğal yaşam döngüsü olarak bir işyerinde çalışır. Ortalama yirmili yaştan itibaren altmışlı yaşlara kadar iş hayatının devam ettiğini düşünürsek, kırk yıl boyunca bir insanın çalışma hayatı olduğunu söyleyebiliriz.
İş hayatı çok da masum değildir. Tehlikeler barındırır. Dikkatli olunmadığı takdirde İş Kazası geçirebilir hatta insanlar hayatını kaybedebilir. Haftanın 6 günü çalışan bir kişi bir yılda 312 gün, 40 yılda 12.480 gün işyerinde bulunur. Günde 8 saat çalışan birisi 12.480 günde toplam 99.840 saat işyerinde bulunur. Dolayısıyla bir kişi yaklaşık ömrünün 100.000 saatini işyerinde geçirmektedir.
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
İş kazası işyerinde meydana gelen ve çalışanı olumsuz etkileyen bir olaydır. İş Kazası sonucunda çalışan yaralanabilir hatta ölebilir. Çalışanı psikolojik olarak veya bedeni olarak hasara uğratır. İşyerinde yaşanan İş Kazaları temelde iki sebebe dayanmaktadır. Birincisi tehlikeli hareketlerdir. İkincisi ise tehlikeli durumlardır.
Tehlikeli Hareketler
Tehlikeli hareket olarak insanların davranışlarını ifade edebiliriz. Tecrübesizlik, kendine güven, umursamazlık, şaka yapmak, görevi olmadığı halde işyerinde işlere müdahale etmek sebebiyle oluşan İş Kazası tehlikeli davranışlar olarak betimlenmektedir.
Tehlikeli Durumlar
Tehlikeli durumlar ise genellikle çevre ve makine kaynaklı oluşur. Makine kontrollerinin olmaması, bakımı yapılmamış olan makine, elektrik panolarının uygun olmaması, yerlere dökülen kaygan yağlar, uygun olmayan merdivenler ile iş yapmaya çalışılması gibi durumlarda ortaya çıkan kazalara tehlikeli durum neticesinde ortaya çıkan İş Kazaları denilir.
Örnek; Ahmet Usta
Bu iki duruma şöyle bir senaryo yazabiliriz. Sanayide çalışan Ahmet Usta, işyerinde bulunan 10 metre yüksekliğindeki bir ampulü değiştirmek istemektedir. Bu yükseklikteki bir ampulü vinç üzerine çıkarak ve paraşütçü modeli emniyet kemerini takarak çalışma yapması gerekmektedir. Kısacası yüksekten düşme riskini minimize ederek çalışma yapması gerekmektedir. Fakat Ahmet Usta yılların ustasıdır. Kendine güveni tamdır. Hallederiz mantığı ile çalışır ama sonuç olarak İş Kazası kaçınılmazdır.
Ahmet Usta 10 metrelik bir merdiven bulur, emniyet kemerini takmadan merdivene tırmanır, tam ampulü takacakken dengesini kaybedip 10 metre yükseklikten yere düşer ve maalesef hayatını kaybeder.
Gerekli Önlemlerin Alınması ve Durum Analizi
Bu senaryoda tehlikeli durum merdivenin konulmasıdır. Tehlikeli hareket ise emniyet kemersiz yükseğe çıkılmasıdır. Bu iki durum bir araya geldiğinde iş kazası olması yüksek ihtimaldir. İş kazalarını önlemek için bu iki durumdan birinin ortamdan uzaklaştırılması gerekmektedir. Ya tehlikeli durumu ortadan kaldırmalı ya da tehlikeli davranışı önlemeliydi. Bu senaryoya göre ya merdiven yerine vinç kullanılmalı ya da emniyet kemeri takılmalıydı. Böylece kazayı önlenmiş olacaktı.
Sonuç Olarak İş Kazası
Bütün bu ifade ettiklerimizden ayrıca çalışanın psikolojik durumu da iş kazasına davetiye çıkarmaktadır. Aile içindeki uyumsuzluk, işyerinden kaynaklı huzursuzluk, maaş kaygıları, haksızlığa uğranıldığını düşünmek gibi olumsuz düşünceler çalışanın kafasını sürekli olarak meşgul edeceğinden iş kazası riskini arttıracaktır. Sonuç olarak; tehlikeli durum, tehlikeli hareket ve çalışanın psikolojik durumları nedeniyle iş kazaları oluşmaktadır.
Ülkemizde İş Kazaları
Ayrıca Ülkemizde İş Sağlığı ve Güvenliğinin oluşturmuş olduğu birtakım kurallara çalışanların yüksek bir çoğunluğu uygulamamaktadır. Hiçbir şekilde iş alanında sorumluluk işçiye yüklenilemez ve şirketi ondan sorumlu olmak zorundadır. Şirket sorumluluk almadığına dair çalışanına evraklar imzalatsa dahi bu geçerli sayılmaz. Belki de çok kısa bir süre içerisinde alınacak ufak bir önlem hayatta kalma oranlarını son derece yükseltecek ve onları yaşama tutunduracakken çalışanlar bu tür davranışlardan maalesef kendilerini yoksun bırakmaktadırlar.
