Hukuki süreç esnasında menfaatlerin korunması amacıyla alınmakta olan ihtiyadi tedbir nedir merak edilmektedir. Uyuşmazlıklar kısa sürede çözülemeyebilmektedir. Bu sebeple dava konusu olan uyuşmazlık çözülene dek kişilerin menfaatlerinin zarara uğraması engellenmek istenmektedir. Geçici olarak hukuki menfaatlerin korunması için ise ihtiyadi tedbir alınmaktadır. Geçici hukuki korumalardan birisi olarak HMK’da nitenlendirilmiş bulunmaktadır. Hakkın elde edilmesinin engellenmesi konusunda oldukça etkili bir husustur. Dava sonuçlanana dek kişilerin hukuki durumunda meydana gelebilecek zararların engellenmesi adına uygulanır. Geçici nitelikte olmasına ek oldukça geniştir. Davanın devamı süresince geçerli olmasına ek; hükmün kesinleşmesi süresince uygulanmaktadır. Farklı çeşitleri bulunmaktadır. Bu türleri ise gerçekleştirilme amacına yönelik olarak değişiklik gösterir. Temel şekli ise teminat amaçlı olarak gerçekleştirilmesidir.
İhtiyadi Tedbir Şartları Nelerdir?
Hukuki süreç neticesinde veya sırasında meydana gelebilecek çeşitli olaylar bulunmaktadır. Meydana gelebilecek değişimler neticesinde kişinin haklarını elde etmesi zorlaşabilmekte veya imkansız hale gelebilmektedir. Hakkın elde edilmesi gecikebilir ya da ciddi şekilde zararlar ortaya çıkabilmektedir. Bu gibi durumlardan endişe duyulduğu hallerde ise ihtiyadi tebdir kararı alınmaktadır. Bu sayede kişinin hukuki menfaatlerinin korunması sağlanmaktadır. İhtiyadi tedbir şartları arasında bulunan bu duruma ek olarak başka huşular da bulunmaktadır. Yani söz konusu ihtiyadi tedbire sebep olan bir şart bulunmalıdır. Bu işlem için gerekli temel bir şarttır. Bir diğer şart ise herhangi bir zararın meydana gelmesidir. Bu durumda malın korunması için tedbir kararı alınır. Genellikle tedbir amaçlı olarak alınmakla birlikte zararı engellemeye yönelik bir nitelik taşımaktadır. Eda amaçlı yapıldığı takdirde ise ihtilaf konusu hak geçici olarak kişiye verilmektedir. Söz konusu bir iş ise yapılması veya yapılmaması üzerine geçici olarak gerçekleştirilmektedir.
İhtiyadi Tedbir Kararı Nasıl Uygulanır?
HMK’da belirtilen ihtiyadi tedbir için uygulanan bir usul bulunmaktadır. Bu kanunun 390/1 maddesince talebin istenmesi için belirlenen zaman belirtilir. Bunun yanı sıra görevli mahkeme de bu hükümde düzenlenmiştir. Dava açılmadan önce tedbir kararının istenecek olması halinde esasa ilişkin mahkemeden talep edilmesi gerekir. Dava açıldığı takdirde ise davanın görülmekte olduğu mahkemeden istenmesi gerekir. İstinaf aşamasında bulunakta olan bir dava için ise Bölge Adliye Mahkemesi’nden istenebilmektedir. Unutulmaması gerekir ki ihtiyadi tedbir talebi mahkemenin resen gerçekleştirdiği bir işlem değildir. Mutlaka talep edilmesi gerekmektedir. Zorunluluk bulunduğu takdirde ise karşı tarafı dinlemeksizin talebin uygulamasına geçilebilmektedir. Talep edilebilmesi için ise korunması gereken hakkın varlığı gerekmektedir. Hak yanı sıra korunması gereken mal bulunduğu takdirde dilekçede belirtilmelidir. Hakkın veya mal varlığının bulunduğu yerin dilekçede belirtilmesi gerekir. İstenen ihtiyadi tedbir kararanı talep etme sebebi gösterilmelidir. Aynı zamanda istenen talebin türü de yazılmalıdır. Dilekçede belirtilecek bu hususlar neticesinde talep işlemi gerçekleştirilebilir. Yani gerekçeli olarak talep edilmesi gerekmekle birlikte yaklaşık ispat usulü ile gerekliğine karar verilmektedir.
