Çalışma hayatı boyunca pek çok çalışan mutlaka fazla mesai yapılması ile karşı karşıya gelmiştir. Hatta pek çok işletme tarafından bu durum normalleştirilmiştir. Bununla birlikte bu fazla çalışma çalışanları hem bedensel hem de fiziksel açıdan oldukça yıpratmaktadır. Bu nedenle fazla çalışma konusunda da bir sınır konulması gerekmektedir. İş Kanunu’nda yer alan maddeler incelendiği zaman bu hususta bir üst sınır konulduğu görülmektedir. Bu süre bir yıllık süre içerisinde toplam 270 saati geçmemelidir. Fazla mesai sınırının aşılması işvereni nasıl etkiler? Sorusuna cevap verilecek olursa İş Kanunu’nda belirtilen fazla mesai sınırına karşılık işverenin bu 270 saatlik sınırı aşması durumunda herhangi bir yaptırımla karşılaşması söz konusu olmamaktadır. Aynı zamanda işveren firmaya herhangi bir para cezası da uygulanamaz. İşçiden onay alınarak ülkenin yararı ve işin yetiştirilmesi gibi olağan dışı durumlarda yapılan her bir saat fazla mesai başına normal ücretin yüzde elli fazlasının ödenmesi gerekmektedir.
Fazla Mesai Sınırının Aşılmasında İşçinin Hakları
Fazla çalışmalar haftalık 45 saatin üzerindeki mesaileri kapsamaktadır. Fazla mesai sınırının aşılmasında işçinin hakları oldukça fazladır. Fazla çalışma süresinin aşıldığı durumlarda işçiye fazla mesai ücretlerinin ödenmesi gerekmektedir. Ayrıca çalışan eğer isterse çalıştığı her saat karşılığında bir otuz dakika mola hakkına sahip olmaktadır. Fazla mesailerin sürekli hale gelerek işçiyi zora soktuğu durumlarda işçi derhal sözleşmeyi fesih hakkına sahiptir. Fazla mesai sınırının aşılması durumunda, yürürlükteki kanunun işçiyi korumaktan yana olması dolayısıyla fazla çalışma ücretleri işçiye toplu bir şekilde ödenir. Ödenmemesi halinde ise işçi haklı olarak iş sözleşmesini fesih hakkına sahip olur. Bu hususta her ne kadar yıllık çalışma süresinin 270 saati günlük ise 11 saati aşmaması belirtilse de pek çok işveren bu durumu göz ardı etmektedir.
Fazla Mesai Sınırlarının Aşılmasının Sonuçları
Fazla mesai sınırlarının aşılmasının sonuçları hem işçi hem de işveren açısından oldukça fazladır. Fakat bu durumdan en fazla etkilenen taraf her zaman işçiler olmuştur. İşçinin toplamda bir senede yaptığı mesainin 270 saati aşması durumunda mutlaka emeklerinin karşılığını alması gerekmektedir. Bu hususta işçi eğer 270 saatten fazla çalıştığını ispat ederse fazla çalışma ücretlerini mutlaka alacaktır. Uygulama konusunda çoğunlukla karşılaşılan bir diğer durum ise fazla mesai ücretlerinin aylık olarak alınan maaşların dahilinde olduğuna dair hükümlerin sözleşmeye konulmasıdır. Eğer bu hükümlerin iş sözleşmesinde bulunması durumunda işveren işçisine hem fazla yaptırıp hem de ücretini ödememe hakkına sahip olmaktadır. Bu durumun önüne geçebilmek adına işe giriş aşamasında yapılan sözleşmeler ayrıntılı bir şekilde incelenerek imzalar atılmalıdır. Ancak yine bu şekilde yapılan bir iş akdine rağmen yine de hükümler haklının yanında olmaktadır. İşçinin 270 saatten fazla olarak yaptığı mesai saatlerini kanıtlaması durumunda işverenin ayrıca ödeme yapması gerekmektedir.
