SGK prim alacakları çeşitli nedenlerden dolayı dava açabilir. Çalışan, önemli sebeplerden dolayı iş
sözleşmesini feshetme, kıdem tazminatı ve kalan alacaklarını talep etme hakkına sahiptir. Ayrıca
hukuki ihtilaflar yoluyla kaybedilen ikramiyenin tazmini için hizmet beyanı davası açabilir. Bu dava bir
çalışan tarafından işvereni ve SGK aleyhine açılmıştır. Mahkemece tespit edilen eksik prim işveren
tarafından SGK’ya ödenir. Bu durumda, çalışan ek ödeme almayacak, ancak emekli maaşını
artıracaktır.
İşverenin Sigorta Primlerini Ödememesi Cezası
İşverenin, çalışanların fiili ücretlerinden daha yüksek olan SGK primlerini tam olarak ödeme
yükümlülüğünü ihlal etmesi halinde çeşitli yaptırımlar ortaya çıkacaktır. Sosyal Güvenlik ve Genel
Sağlık Sigortası Kanunu’nun 102/I/d maddesine göre, işverenin eksik bildirimde bulunması halinde
SGK’ya bildirimde bulunması halinde idari para cezası uygulanacaktır. Yani işverenin sigorta primini
ödememenin cezası aslında idari bir cezadır. Diğer bir deyişle, ödemenin yapılmaması veya ödemenin
eksik yapılması durumunda bu sözleşme cezası uygulanır. Karşılığı, eksik bildirimde bulunulan her ay
için işveren asgari ücretin iki katı para cezası uygular. Sigorta primi ödemeyen işverenleri örnek alacak
olursak; 3 yıl çalışıp çok az SGK primi ödeyen işçilere 36 ay asgari ücret x 2 = 72 ay tutarında sigorta
primi ödememe cezası verilebilir.
SGK Primlerinin Eksik Ödenmesi Durumunda İşçi Hakları
Çalışanlar, işverenleri tarafından bu tür yasa dışı eylemlere karşı çeşitli haklara sahiptir. Birincisi,
işverenin işçinin meşru işten çıkarılmasını temsil eden SGK primi eksik ödenmesi konusudur. Haklı
nedenlerle fesih imkanının yanı sıra, koşulların sağlanması halinde çalışanlar çeşitli tazminat kalemleri
talep edebilir. Ancak, her özel davanın farklı hukuki meseleleri içerdiği unutulmamalıdır. Bu nedenle,
doğru yasal nitelikler ve gerekli tazminat pozisyonları için deneyimli avukatlara danışmak mantıklıdır.
Çalışanın sosyal güvenlik ödemesi düşük ise, işçinin önemli nedenlerle iş akdini feshetmeyi tercih
edebileceğini, SGK primlerinin eksikliğinin işveren tarafından ödeneceğini söyleyebilir. Kurumlar, SGK
primlerinin eksik ödenip ödenmediğini teftiş yoluyla veya kamu kurumlarından alınan belgelerle
resmi olarak tespit edebilirler. Ancak kurulmamışsa çalışanlar hizmet tespit davası açarak bu durumu
gösterebilirler. İş akdini feshetmek istemeyen yani çalışmaya devam etmek isteyen işçi hizmet
bildirimi davası açabilir.
