Mahkemelerin iş yüklerini azaltmak için oluşturulan arabuluculuk sistemi, ülkemizde gün geçtikçe hızla yaygınlaşıyor. Birçok anlaşmazlık artık mahkemeye gitmeden arabuluculuk sistemi sayesinde, daha kısa sürede çözülebiliyor. Bu nedenle de, kanunda belirtilen konularda anlaşmazlık yaşayanların çoğu, Ankara arabuluculuk bürosu başlığı ile aramalar yapıyorlar.
Arabuluculuk Nedir?
Tarafların kendi tasarruflarında olan işlemlerden kaynaklanan uyuşmazlıkların çözülmesi için, arabulucu belgesine sahip üçüncü ve bağımsız bir kişinin de katılması ile uygulanan çözüm yöntemine arabuluculuk deniyor.
Kimler Arabuluculuk Yapabilir?
Kanunda arabuluculuk yapabilecek kişiler için bazı şartlar öngörülmüştür. Bu şartlar şu şekilde sıralanıyor;
- Arabulucu olacak kişilerin mutlaka hukuk fakültesinden mezun olması gerekiyor.
- Hukuk fakültesini bitirdikten sonra, kendi mesleğinde en az 5 yıl görev yapması gerekiyor.
- Arabuluculuk ile ilgili uzmanlık eğitimi almış olmak.
- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak.
- Tam ehliyete sahip olmak.
- Bir yıldan daha fazla süreli hapis cezası almamış olmak (kasten işlenen suçlardan dolayı).
- Anayasal düzene karşı işlenen suçlar, devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar, rüşvet, zimmet, hırsızlık, dolandırıcılık, ihaleye fesat karıştırma ve güveni kötüye kullanma gibi suçlardan ceza almamış olmak.
Bunların yanı sıra, arabuluculuk yapacak kişilerin eğitimlerini bitirdikten sonra, yapılacak mesleki yeterlilik sınavından yeterli notu almaları gerekiyor. Bu sınavdan gerekli not alındıktan sonra, Adalet bakanlığı hukuk işleri müdürlüğü arabuluculuk daire başkanlığının hazırladığı listeye dahil olmak için, sicil kaydı yaptırılması gerekiyor.
Arabuluculuk Çeşitleri Nelerdir?
Arabuluculuğun ihtiyari arabuluculuk ve zorunlu arabuluculuk olmak üzere iki türü bulunuyor. Uyuşmazlığın tarafı olan şahısların, zorunluluk olmamasına rağmen uyuşmazlığı çözmek için, kendi özgür iradeleri ile arabuluculuğa gitme durumu ihtiyari arabuluculuk olarak adlandırılıyor.
Zorunlu arabuluculukta ise, kanunda belirtilmiş olan uyuşmazlıklarla ilgili mahkemeye gitmeden önce, arabuluculuğa başvurması gerekiyor. Zorunlu arabuluculukta, arabuluculuk sonucunda uzlaşma sağlanamazsa mahkemeye gidilebiliyor. Özellikle bazı iş davaları ile tüketici davaları zorunlu arabuluculuk için birer örnektir.
Arabuluculuğun Temel İlkeleri Nelerdir?
Arabuluculuk sistemi, mahkemelerin yerini alan bir sistem değildir. Mahkemelerin iş yüklerinin azalması için kurulan bu sistem belirli ilkeler çerçevesinde yürütülebilir. Bu ilkeler şu şekilde sıralanabilir;
- Tarafların bu sürece katılmada gönüllü olmaları gerekir (zorunlu arabuluculuk hariç)
- Sürecin tarafı olan kişilerin, gizlilik isteme hakkı bulunur ve bu kapsamda tüm görüşmeler gizlilik esasında yürütülür.
- Arabulucunun, tüm taraflara karşı tarafsız olması ve eşit davranması.
- Sürecin kontrolünün arabulucuda değil taraflarda olması.
Bu ilkelerin tamamının mutlaka uygulanması gerekiyor, aksi halde anlaşma ile sonuçlanabilecek sürecin tıkanması veya sonuçsuz kalması gibi durumlarla sıklıkla karşılaşılmaktadır.
Arabuluculuk Sisteminin Faydaları Nelerdir?
Arabuluculuk sisteminin en önemli faydası, taraflara zaman kazandırmaktır. Mahkemeye başvurulduğunda çok uzun sürecek davalar yerine, bu sistem kullanılarak uyuşmazlıklar çok kısa sürede çözülebilir. Sistemin ikinci faydası ise, mahkeme sürecinden çok daha az masraflı olmasıdır. Ayrıca, uyuşmazlığın tarafları karşı karşıya geldiği için, çözüm oranı daha yüksektir. Arabuluculuk ile ilgili Arı Hukuk bürosu ile irtibata geçilerek bilgi ve destek alınabilir.
