Tüm vatandaşlar, Anayasa’da belirtilmiş olan temel haklara sahiptir. Bu temel hakları bilmek ise vatandaş olmanın bir gereği olarak karşımıza çıkmaktadır. Temel vatandaş hakları nelerdir bu nedenle bilmek gerekir. Tüm bireyler ortak haklara sahip olduğu için bu temel haklar da kanunla korunma altına alınmıştır. Bu konuda bazı bilgilere ulaşmadan önce temel hakların ne olduğu ve maddeleri nelerdir bilmekle başlamak faydalı olacaktır. Temel haklarımız Anayasal haklarımız olarak da nitelendirilmektedirler. Her vatandaş, birçok temel hakka sahip olmakla birlikte bu kavramın özgürlük ile yakından bir bağlantısı bulunur. Temel haklar kişinin doğduğu andan itibaren başlamaktadır ve en önemlisi ölene dek de devam etmektedir. Temel haklar hakkında bilinecek en önemli ayrıntılardan birisi evrensel olduğudur. Yani dünya çağında geçerli oluyor; hiçbir devlet, kişi ya da kurum tarafından bastırılması mümkün değildir. Bu nedenle de bireyin vazgeçilmez hakları olarak da adlandırılmaktadır.
Temel Haklar Nelerdir?
Kişilik hakları adıyla da bilinmekte olan temel haklar nelerdir şu şekilde sayılabilmektedir;
- Kişinin dokunulmazlığı hakkı
- Kişi özgürlüğü ve güvenliği
- Temel özgürlüklerin ve hakların korunması
- Yaşama hakkı
- Özel hayatın gizliliği
- Özel hayatın korunması
- Seyahat ve yerleşme hakkı
- Toplu iş sözleşmesi ve grev hakkı
- Spor yapma hakkı
- Seçme ve seçilme hakkı
- Kamu hizmetlerine girme hakkı
- Tüketici hakları
- Çalışma ile ilgili haklar
- Din ve inanç özgürlüğü
- Bilim ve sanat özgürlüğü
- Hak arama özgürlüğü
- Dilekçe yazma hakkı
- Özel mülkiyet hakkı
- Toplantı hakkı ve özgürlüğü
Temel Vatandaşlık Hakları Nelerden Oluşur?
Her birey yaşama hakkında sahip olup; hiç kimse bir başkasının yaşam hakkına müdahalede bulunamaz. En temel haklardan birisi olan yaşama hakkı yasalarla korunmakta olan yapı taşı maddelerden birisidir. Bununla birlikte her bireyin kişisel bir dokunulmazlığı olup yine kanunda ön görülmüştür. Bu kimsenin rızası olmadan vücut bütünlüğünün tehlikeye atılması; bozulması mümkün değildir anlamına gelmektedir. Aksi takdirde kişinin kişisel dokunulmazlığı ihlal edilmiş olmaktadır. Herkesin özel hayatını gizli tutmayı isteme hakkı bulunur ve rızası olmaksızın kişinin özel hayatını ilgilendiren bir olay öğrenilemez. Din ve vicdan özgürlüğü temel vatandaşlık haklarından birisi olmakla birlikte en önemli olanlardan birisidir. Her vatandaş istediği inanca sahip olabilirken aynı zamanda buna yönelik ibadetlerini dilediği gibi yapabilir. Kimseye dininden dolayı baskı yapılamaz ve ibadetine de engel olunamaz. Bir diğer hak ise kişinin dilediği yerde ikamet edebilmesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Düşünce özgürlüğü yine tüm vatandaşların sahip olduğu bir hak olup herkes her konuda fikir beyan edebilmektedir. Bunlar gibi kişilerin kişi, sosyal ve ekonomik, siyasi haklar gibi farklı kategorize edilebilecek yasalar tarafından korunan hakları bulunmaktadır. Kişi hakları en temel vatandaşlık hakları arasındadır ve yaşama hakkına yönelik kökler barındırmaktadır.
