Anonim şirketlerde sözleşmeli avukat bulundurma zorunluluğu avukatlık kanununun 35 e 3 maddesi uyarınca özel ve esas sermayesi 250.000.00 Türk lirası ve üstünde olan anonim şirketleri için bir gerekliliktir.
Bu zorunluluğa uymayanlar için cezalar nelerdir?
Anonim şirketlerde sözleşmeli avukat bulundurma zorunluluğu kuralına uymayan bu şirketlere kanunda maddelerle yer almış ve kesinleştirilmiş şekilde yasalarca ceza verilebilmek adına o ilde yer alan yetkili barolara ve Cumhuriyet savcılarına gerekli başvuru yapılabilir. Bundan dolayı anonim şirketlerde sözleşmeli avukat bulundurma zorunluluğuna uymayan anonim şirketlerine ilk önce konuyla ilgili bir bilgilendirme ve uyarı yazısı gönderilir. Bu uyarı yazısı özel ve esas sermayesi 250.000.00 Türk lirası ve üstünde olan tüm anonim şirketleri için geçerlidir ve istisnai durumlar içermemektedir. 2021 yılında İstanbul Barosu bu şartları sağlayan tüm anonim şirketlerine konuyla ilgili yazı yollamış ve bu kurala uyulması ve gerekli işlemlerin bütünü üzerine bilgilendirmiştir. Anonim şirketlerde sözleşmeli avukat bulundurma zorunluluğu amacı anonim şirketleri kanun karşısında savunmasız bırakacak tüm yanlış hareketlerin engellenmesini sağlamanın yanı sıra, sermayesi 250.000.00 Türk lirası ve üzerindeki tüm anonim şirketlerinin şirket işlemlerinin tümünü hukuka uygunluk konusunda düzene sokması için gerekli olmasıdır. Kanuna uygun olmayan hareket ve davranış bütünün uzun dönemde şirket ve kuruma vereceği zararları engellemek adına anonim şirketlerde sözleşmeli avukat bulundurma zorunluluğu şirket lehine yapılır ve tamamen anonim şirketin bütünlüğünü ve işleyişini kolaylaştırmak adınadır
Anonim şirketlerde sözleşmeli avukat bulundurma zorunluluğu genel olarak Türk Ticaret Kanunu ile sağlandığının düşünülmesinin aksine bu zorunluluğu 1136 sayılı Avukatlar kanunu ile sağlanmaktadır. Avukatlık kanununda bulunan “Dava açmaya yeterli herkesin, kendi davasını açıp yürütebilme esası” konunun özünü temsil ettiği düşünülse de sermaye miktarının beş katı veya daha fazla sermayesi bulunan sermayesi 250.000.00 Türk lirası ve üzerindeki tüm anonim şirketleri için bu durum ilk şartlardan farklı olarak sadece şirket bünyesinde bulunmak zorunda olan sözleşmeli avukatlarca yapılmaktadır. Bu hükme karşı gelinemez ve aykırı davranan anonim şirketleri yine yasada belirlenen maddeler karşılığında cezalandırılırlar. Basitçe bünyelerinde avukat bulundurmadıkları her ay için belirlenen idari para cezasını ödemekle yükümlüdürler. Bu ceza miktarı asgari ücret tutarının iki aylık brüt tutarı olarak belirlenmiştir.
Sermayesi 250.000.00 Türk lirası ve 250.000.00 Türk lirasının üzerindeki tüm anonim şirketler veya sermaye artırımı yaparak sermayesini sermayesi 250.000.00 Türk lirası ve üzerine çıkaran tüm anonim şirketler avukat bulundurma zorunluluğuna sahiptirler.
Anonim şirketlerde sözleşmeli avukat bulundurma zorunluluğu nasıl hayata geçirilir?
Anonim şirketlerde sözleşmeli avukat bulundurma zorunluluğu, avukatlık kanunu yönetmeliğine göre belirlenen maddelerce imzalanan sözleşme ile hayata geçirilir. İki tarafında bu sözleşmede geçerli maddeleri ve hükümleri yazılı şekilde kabul etmesi gerekmektedir. İki tarafında üzerinde birlik sağladığı sözleşme imzalandıktan sonra bir nüshası baroya yollanmak üzere nüshalar halinde taraflarca saklanır. Avukatlık ücreti devlet tarafından belirlenmiş 1136 sayılı avukatlık kanununca uyarlanan ücret tarifesine uygun olması ve sözleşmede ucu açık ve kötüye kullanılabilecek maddeler bulunmamalıdır.
Bağlı bulunan barolar bu zorunluluk uyarınca tarafların kendi aralarında yaptıkları sözleşmeyi saklamakla yükümlüdür. Her sözleşme için kendilerine ait tuttukları kayıt defterlerini her sene güncellerler. Taraflar arasında imzalanan sözleşmede İş sahibi bilgileri, avukat bilgileri, iş şekli, avukatlık ücreti, sözleşme ile ilgili hükümler süre ve sona erme koşulları net ve madde madde kuşkuya yer kalmayacak kadar açık ve akıcı şekilde yazılmalıdır.
Bu maddeler uyarınca uygun şartlarda imzalanmış bu sözleşme ile hem bu zorunluluğa sahip anonim şirketi hem de avukat tarafı iki tarafı da kapsayan sözleşmeyi yürürlüğe sokmuş olurlar.
